Toiletsymposium 2022: van impact naar concreet beleid
28 november 2022
Op 17 november organiseerde de Toiletalliantie zijn vijfdeToiletsymposium. Onder de deelnemers waren met name veel gemeenteambtenaren en -raadsleden. Daarnaast vulden afgevaardigden van provincies, burgerpanels en Toiletalliantiepartners de digitale zaal. Een vruchtbaar symposium waarop aanwezigen hun visie, inzichten en inspiratie over openbare toiletten met elkaar hebben gedeeld en besproken. Met als hoofdonderwerp: ‘Waarom is het belangrijk dat er meer openbare toiletten komen?’ en vooral: ‘Hoe zorgen we daar nu samen voor in Nederland?’
Ivo Thonon, beleidsadviseur bij de Toiletalliantie, beet het spits af en maakte direct duidelijk waarom openbare toiletten belangrijk zijn: “Eén op de drie Nederlanders geeft aan dat het toilettekort invloed heeft op hun kwaliteit van leven.” Hiermee verwijst hij naar een onderzoek van de Toiletalliantie in het kader van Nationale Plasdag. Ivo: “Sommige mensen blijven zelfs thuis door het tekort. We hebben binnen de Toiletalliantie dagelijks te maken met dit maatschappelijke probleem, maar hier schrokken zelfs wij van.” Het onderzoek werd dit jaar herhaald, maar dan met focus op het winkelend publiek.
Toiletbeleid bij gemeenten
Gelukkig is er vooruitgang in Nederland. Ivo: “In dertig nieuwe coalitieakkoorden zijn openbare toiletten opgenomen, dit houden we op een kaart bij. Toen we begonnen had alleen gemeente Rotterdam dat. Die dertig is een goede vooruitgang, maar twee derde van de gemeenten heeft nog steeds helemaal niets. Daar moet echt verandering in komen.” Hij geeft een eenvoudige tip voor gemeenten: “Wijs een toiletwethouder aan in je gemeente, zoals bijvoorbeeld de raad in Utrecht heeft gedaan. Zo voorkom je de discussie die we vaak horen: wie gaat hier nou eigenlijk over? De ene keer is toiletten namelijk belegd bij verkeer, de andere keer sociaal domein of openbare ruimte.”
Beter geregeld in het buitenland
Coen van Houwelingen, Chief Toilet Officer van Sanitronics, vertelde over zijn ervaringen in het buitenland. “We krijgen uit alle hoeken van de wereld aanvragen voor onze zelfreinigende toiletten,. mMaar heel opvallend: de minste uit Nederland, ook relatief gezien. In bijvoorbeeld Duitsland en Frankrijk zijn openbare toiletten veel vanzelfsprekender.” Coen voelt in ons land nog vaak een taboe rondom het ‘openbare toilethuisje’. “Het is heel lastig om die beeldvorming te doorbreken, dat heeft echt tijd en aandacht nodig. Gelukkig zien we de laatste jaren een flinke verbetering, er komt meer aandacht voor. Maar er is nog veel winst te behalen.”
In drie stappen naar een toiletvriendelijke gemeente
Bastiaan Meindersma van HogeNood presenteerde een korte vooruitblik op de jaarlijkse ranglijst voor toiletvriendelijke gemeenten (zie verderop). Ook vertelde hij wat je kunt doen als gemeente om hogerop in de lijst te komen. Hij stelde een driestappenplan voor:
- Stel je eigen (gemeentelijke) toiletten open. Bijvoorbeeld in je gemeentehuis, fietsenstallingen, zwembaden, sporthallen, wijkcentra, etc.
- Werk samen met horecaondernemers en winkeliers om hun toiletten open te stellen voor klanten en passanten.
- Plaats minstens één openbare, zelfreinigende, (rolstoel)toegankelijke, 24/7 open toiletunit in het centrum, en plaats droogtoiletten in verblijfsgebieden waar geen riolering ligt.
Karel van Koppen en Rinus Korteweg (Werkgroep Toegankelijke Toiletten, West Betuwe) hebben ervaring met dit stappenplan en vertellen hoe zij dit in praktijk aanpakken: “We hebben eerst gekeken of de informatie van HogeNood nog klopte, zodat deze weer actueel is. En vervolgens keken we welke locaties we konden vinden om het toilet open te stellen. Die bellen we nu systematisch af, om te vragen of ze mee willen werken. Dat kan een winkel zijn, een voetbalclub of een Dixi bij het pontje.” De heren moedigen aan vooral vol te houden: “Geef de moed niet op, je zult er zelf achteraan moeten gaan. Maar het is het echt waard.”
In verschillende parallelsessies werd aandacht gevraagd voor onder andere natuurtoiletten, toiletten in de lokale inclusie-agenda, historisch onderzoek en politieke steun voor toiletbeleid. Ook presenteerden Sanitronics en Paavo nog een aantal producten.
Lees meer nieuws
Meest toiletvriendelijke gemeenten 2024
Elk jaar presenteren we in samenwerking met HogeNood een ranglijst van de meest toiletvriendelijke gemeenten van Nederland. Dit jaar staat gemeente West Maas en Waal op nummer 1. Helaas zijn er nog te veel gemeenten zonder of met weinig openbare toiletten. Ons werk zit er dus nog niet op. Bekijk hieronder de gehele ranglijst van de meest toiletvriendelijke gemeenten van 2024.19 november 2024
Rolstoeltoegankelijk toilet in Wassenaar
Ida Spelt, voorzitter van Stichting Gehandicapten Wassenaar, vertelt over haar inzet voor de eerste rolstoeltoegankelijke openbare wc in Wassenaar. Samen met de Wassenaarse Toiletalliantie zorgde ze voor de plaatsing van het toilet bij de Wassenaarse Slag, dat inmiddels al meer dan 5.000 keer is gebruikt. Dankzij deze succesvolle samenwerking worden er in 2025 nog twee extra toegankelijke toiletten geplaatst.11 november 2024
Positieve ervaringen bij gebruikers én eigenaren van natuurtoiletten in Vught en op Texel
De natuurtoiletten in Vught en Texel, opgezet door de Maag Lever Darm Stichting en Natuurmonumenten, worden positief ontvangen door bezoekers en natuurbeheerders. De voorzieningen, die zonder water of elektriciteit werken, worden steeds normaler in het gebruik, en andere gemeenten tonen interesse om deze duurzame toiletten in hun eigen natuurgebieden te plaatsen31 oktober 2024
