Een raket op de ranglijst voor toiletvriendelijke gemeenten
Afgelopen jaar was gemeente Roosendaal de snelste stijger op de ranglijst van toiletvriendelijke gemeenten, die de Toiletalliantie en HogeNood elk jaar naar buiten brengen. De gemeente uit Noord-Brabant steeg van plek 282 naar plek 17 in de lijst. Inmiddels hebben lokale politieke partijen het thema zelfs opgenomen in hun verkiezingsprogramma. Een doorslaand succes dus. Hoe heeft de gemeente dit voor elkaar gekregen?
De directe aanleiding om het toilettenkort in de gemeente aan te pakken was een pijnlijk lage plaats op de ranglijst, twee jaar achter elkaar. Marcella Goorden, accountmanager binnenstad: “We bungelden echt onderaan de lijst. Daarbij kregen we toen een brief van de Toiletalliantie met de aanmoediging er werk van te maken. Daarbij werd ook de aandacht gericht op een hele doelgroep die niet of nauwelijks naar de stad komt, als de toiletvoorzieningen niet goed zijn geregeld. Toevallig waren we in die periode binnen de gemeente erg met inclusie bezig. Eén plus één is twee en we konden een plan van aanpak maken, dat al snel werd aangenomen door de Raad.”
Budget slim inzetten
Eerste stap in dat plan van aanpak: inzichtelijk maken wat er al was. Marcella: “Veel locaties waren nog niet aangesloten op de HogeNood-app. Zo was het voor ons, maar ook voor de bezoeker niet duidelijk welke toiletvoorzieningen er al waren. We maakten dus al snel met een kaart inzichtelijk hoe we ervoor stonden.” Vervolgens ging de uitvoer van het aanpakken van wildplasplaatsen tot het uitbreiden van openbare toiletvoorzieningen. “Eerst wilden we ons budget helemaal inzetten voor een zelfreinigende unit, maar gaandeweg het proces hebben we onze plannen bijgesteld. Voor dat geld konden we ook op meerdere plaatsen toiletten in panden realiseren. Op plekken waar bijvoorbeeld al sowieso wordt schoongemaakt en beveiligd, dan is zo’n dure unit niet altijd nodig. Zo ontstond ons gratis openbare toilet op de Grote Markt, geïntegreerd in een fietsenstalling. In het kader van de inclusiviteit werd dit toilet direct goed aangepakt, na een gesprek met een aantal bewoners. In het toilet werd een verschoningsbrancard opgenomen, voor het verschonen van grotere kinderen en volwassenen.” Ook in de andere fietsenstalling is een toilet aanwezig. Daar kunnen mensen ook buggy’s en rollators huren en e-bikes opladen. Zo worden het centrale facilitaire servicepunten.
Gastvrijheid en inclusiviteit
Door deze aanpak was er budget over om de bewegwijzering aan te passen, de kaartjes van de VVV, een coating op de muren van wildplasplekken aan te brengen en bijvoorbeeld te investeren in mindervaliden toiletten bij evenementen. “En we startten een pilot met ondernemers, die we een schoonmaakvergoeding konden aanbieden in ruil voor het openstellen van hun toilet.” Waar het binnen de gemeente vooral vanuit de inclusiviteit kwam, sloegen de ondernemers in de binnenstad juist aan op gastvrijheid. Ondertussen werd er goed gebruik gemaakt van het toilet op de markt, en stelde de gemeente ook toiletten in gemeentelijke gebouwen open. “Het was ook goed om bij de ondernemers aan te kloppen, terwijl de gemeente ook al moeite en geld had geïnvesteerd. Zo lieten we niet alles bij hen liggen en werd het echt een gezamenlijk project.”
Contract
De gemeente maakte een ‘pleesmat’, om het verhaal met de ondernemer op gang te brengen. Daarop stond alle informatie die ze nodig konden hebben. Geraldine Hartman, projectassistente: “Alles in dezelfde stijl en met de slogan ‘Wordt jouw toilet de plees to be?’ Het werkte goed als binnenkomer. We hebben hen persoonlijk benaderd, zijn echt langs gelopen. Als mensen mee wilden werken, gaven we ze een deelnameformulier, met daarop ook alle informatie over het toilet, openingstijden, etc.. Daarmee konden wij een overeenkomst opstellen. Als dat allemaal rond was, meldden we de locatie aan bij de HogeNood-app en stuurden we ze een sticker op voor op de deur: zo weet iedere bezoeker aan Roosendaal waar ze terecht kunnen.” De aanpak werkte: bijna negentig procent van de ondernemers werkte maar al te graag mee met het project. Marcella: “We kregen nauwelijks bezwaren en dus nergens echt weerstand. Daarbij waren het ook echt hele leuke dagen, we kregen er heel veel energie van, door het enthousiasme waarmee het project door de ondernemers werd ontvangen.”
De inzet is beloond
Inmiddels heeft het project zich uitgebreid naar verblijfsgebieden en omliggende dorpen, waarvan de eerste aanmeldingen van ondernemers alweer binnenstromen. Geraldine: “We maken direct duidelijk voor ze: ‘what’s in it for them?’. We zetten Roosendaal beter op de kaart als gastvrije gemeente. Dat werkt ook in het voordeel voor de ondernemer. En met een sticker kunnen ze laten zien dat ze graag mee doen. Het is echt een win-winsituatie.” Marcella: “Er kwam ook een wedstrijdelement bij kijken, haha. Na al die moeite wilden we nu ook echt de snelste stijger van Nederland worden. We keken uit naar de nieuwe ranglijst in november, de wethouder belde me direct om te feliciteren toen we zagen dat het gelukt was. Onze inzet is beloond, daar zijn we heel trots op.”
Wethouder Klaar Koenraad: “We willen dat Roosendaal op alle gebieden een gastvrije stad is. Daar hoort leisure, plezierig winkelen, goede en gastvrije horeca en een schone stad bij. En dan is het in mijn opinie logisch dat we ook op veel plekken zorgen voor de ‘hoge nood’. Voor iedereen op veel plaatsen toegankelijk. En dat is met deze actie helemaal geslaagd. Roosendaal is nu een gastvrije stad waar je op veel manieren ontspanning kan vinden.”
